2014(e)ko azaroaren 16(a), igandea

Konpromisoak hartzeko deia egin die NBEk gobernuei, klima aldaketari aurre egiteko



Eusko Jaurlaritzak ordezkaritza bidali du New Yorkera, NBEk antolatutako goi bilerara.

Nicolas Maduro Venezuelako presidenteak "borondate falta" leporatu die herrialde aberatsei, klima aldaketaren kontra neurriak hartzeko garaian. "Irtenbide kapitalistak" proposatzen dituztela uste du. "Amerikatik protesta egiten dugu, eta gure haserrea adierazten dugu ekonomia berdea deitu nahi dituzten eredu horien aurrean".
Bilera hasi aurretik, hala mintzatu da Ban Ki-moon: "Klima aldaketaren kostua zerbait jasanezina bilakatzen ari da; gobernu guztiei eskatzen diet akordio adierazgarri batekiko konpromisoa har dezaten".

Obamak plan bat aurkeztea espero da; horren arabera, 2030. urtearen aurretik AEBetako zentral elektrikoen karbono isuriak %30 gutxituko lirateke.

.
Aruna Gascón.

2014(e)ko urriaren 21(a), asteartea




GAIA TEORIA ( James Lovelock)


            “Lurra bizirik dago eta organismo konplexu bat da” Lovelocken hitzetan. 40 urtegaz elektroien detektagailua asmatu eban. Zientziaren aurrerakuntza honegaz; urruneko lurraldeetan substantzia toxikoak detektatzea, Antartidan adibidez, eta ozono geruzaren handipena aztertzea ahalbidetu ebazan.
            Zientzialariaren ustetan, tenperaturaren izugarrizko igoera izango da lurraren suntsitzearen faktore nagusia. 2040.urterako Europa Sahara lurraldearen baldintza bardinak izango dauz eta Londreseko zati handi bat, ur azpian murgilduta geratuko da.
            Lovelocken aburuz, Lurra eboluzioaren era berean jokatzen dau, hau da, ez da era lineal batean eboluzionatzen, aldaketa handiak izaten dauz. Haratago joanda, bat-bateko aldaketak arruntagoak dira denbora luzean ematen diranak baino.
            Lehen esan bezala, Lurra super-organismo bat da. Faktore askok osatzen daben sare batez osatuta dago ( ozeanoak, izaki bizidunak…) eta euren arteko elkar ekintzak nolabait biosferaren oreka mantentzen dabe. Horregatik Lurra organismo jakintsua da. Bere jakinduriaren giltza, eboluzioa da. Hau guztia, Lovelocken teoriaren oinarria da.
            Planeta ezin daiteke aurrera atera momentu honetan. Birziklatze edo mota horretako ekintzak, ez dabe ezertarako balio. Beranduegi da gauzak aldatzeko. 1967.urtean agian, irtenbideren bat bilatzeko aukera izan gendun baina gaur egun beranduegi da. Horrez gain, ez dau energia berriztagarrietan sinesten, gure gizartea energia horregaz mantentzea ezinezkoa dalako, berak energia nuklearrean sinesten dau. Berotegi efektuak adibidez, planetaren zati handi bat deuseztatuko dau eta izaki bizidunen %80 desagerraraziko dau.
            James Lovelocken aholkua honen guztiaren aurrean, hurrengoa da: “ Bizitzaz goza ezazu, 20 urte barru gauzak izugarrizko aldaketa jasango dabelako”.



 ANE RAFOLS.

2014(e)ko otsailaren 25(a), asteartea

LAREDOKO HONDAMENDIAK

“Link” hua Laredon egondako olatuei buruz doa. Hemen ikusi ahal dugu egondako hondamendiak eta ondorioak. Argazkien eta bideoen bidez, Laredoko aldaketa adierazten du.  Katastrofea baino lehen eta katastrofea pasa ostean. Eta bere helburu garrantzitsuenak, zergatik gertatu den, zelan konpondu daiteke eta irtenbide bat aurkitzea dira.



2014(e)ko otsailaren 21(a), ostirala

Eta itsasoa? Itsasoa ere haserre dago

Hurrengo bideo honetan, azkenaldian hain aipatuak izan diren ekaitzen eta tenporalaren irudi batzuk agertzen dira.. Ekaitz hauek izugarrizko kalteak sortu dabez ingurumenean. Baina zein da eragile nagusiena? Naturak bakarrik sortu dau? Ala gizakion ekintzak baita ere eragina daukie?



2013(e)ko abenduaren 20(a), ostirala

Ingurumenak osasunean duen eragina azaltzen duten bideo batzuk, gure ikaskide batzuk eginikoak. Ea gustokoak dituzuen
 
 
 
 

 

 

2013(e)ko abenduaren 11(a), asteazkena

Yolanda Tifoia


 
 

Orain dela bi aste, Filipinasek lur planetan gertatu den tifoi arriskutsuenetariko bat  jaso zuen. Tifoiak Yolanda du izena, eta sortutako kalteak ugariak izan dira.

 

Tifoiak, Ozeano Barean eta Indiako Ozeanoan gertatzen diren fenomeno meteorologikoak dira. Behe-presio gune (inguruko presio atmosferikoa baino txikiagoa duen gunea) baten inguruan sortzen diren ekaitz sistemak dira, eta normalean haize bortitzak, tornadoak, uholdezko euriak eta itsas handi zikloikoak sortzen dituzte. Zikloiak; nukleo beroa (begi izenekoa), begi inguruko hormak eta inguruan euri alboak dituzte, hauek dira benetan kalteak sortzen dituztenak.

 

Tifoi bat sortzeko, hurrengo ezaugarriak eman behar dira: Itsasoko ura, 26,5ºC-tan egon behar da, gainazala oso arin izoztu behar da,hezetasun handiko ingurunea izan behar da, aire masa hotz bat egon behar da azkar jaisten dena eta ekuatoretik 10 gradutara kokatuta dauden lekuetan gertatzen dira; hau da ezaugarri guzti hauen nahasketak tifoiak sortzen ditu.

 

Tifoi bat zer den jakinda, argiago ikusi dezakegu Yolanda tifoiaren eragina. Dakigunez, tropikoetan gertatzen den fenomeno atmosferikoa da,  26,5ºC inguru gertatzen dena. Horregatik Filipinasen tifoiak maiz ematen dira, baina kasu honetan, negutegi efektua dela eta gure planetako itsasoen uraren tenperatura izugarri igotzen ari denez Yolanda tifoiak izugarrizko kalteak ekarri ditu. Ozeano Bareko tenperatura 30ºC  ingurukoa da eta honen ondorioz gertatzen diren fenomeno atmosferiko guztiak gero eta bortitzagoak dira.
 
 


 
 
Informazio gehigarria:
 
 
ARANTZA LANDA ETA ANDOITZ ARTETXE
 

 

FLORA


Kaixo lagunok, ni Flora naiz. Orain dela urte gutxi heldu nintzen ikastola honetara. Gure Lur maite honen berri ematera nator. Bere egoera hobeto azaltzeko orain oso famatua den bidai espazial harrigarria egin dut. Zuek egora ulertzeko ipuin baten bitartez kontatuko dizuet:

 


“Bazen behin mundu ilun bat. Bere kolorerik nagusiena beltza zena. Mundu hori Lurra zen. Ikusten zen Lurra triste zegoela, bere aurpegia malkoz beteta zegoen eta. Orain dela 200 urte Lurrak zuen kolore berde bizi hori guztiz galdu egin zen gizakiaren eraginez. Superpopulazioak, denbora tarte txikian jende kopurua izugarria gehitzea, industria asko egotea bultzatu zuen. Eta honek, airearen kutsadura eragin zuen.  Honez gain, itsasoan zeuden arrainak desagertu ziren arrantza masiboa zela eta. Ondorio nabarmenena Lurraren barneko tenperaturaren goraldia izan zen. Penagarria zen Lurra egoera horretan ikustea. Eta hala izan bazan, sar dadila kalabazan eta ager dadila Lauaxetako plazan.